در ایران نیز همین دوره با بنیان‌گذاری «شورای کتاب کودک» در سال ۱۳۴۱ و «کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان» در سال ۱۳۴۳ همراه بود و عضویت ایران در IBBY در سال ۱۹۶۴ نشان داد که کشور در همگام‌شدن با جریان‌های جهانی ادبیات کودک نقشی فعال بر عهده گرفته است. اندکی بعد، در سال ۱۹۶۶ بخش تصویرگری به جایزه بین‌المللی هانس کریستین اندرسن افزوده شد و تنها یک سال پس از آن، دوسالانۀ تصویرگری براتیسلاوا با پیشنهاد دکتر دوشان رول ( Dušan Roll، ۱۹۲۸–۲۰۲۱)، نویسنده و چهره شاخص فرهنگ اسلواکی، در براتیسلاوا بنیان گذاشته شد؛ رویدادی که به‌سرعت به یکی از مهم‌ترین و تأثیرگذارترین مسابقات جهانی تصویرگری کتاب کودک بدل شد. بررسی تاریخچه و چگونگی حضور ایران در این دوسالانه، که امروز بیش از نیم‌قرن استمرار یافته است، نه‌تنها بخشی از تاریخ تصویرگری ایران را روشن می‌کند، بلکه جایگاه ایران را در شبکۀ جهانی ادبیات کودک و تصویرگری نیز بازمی‌نمایاند.

ایران و تصویرگری براتیسلاوا

ایران تاکنون با بیش از ۲۵۰ تصویرگر در دوسالانۀ تصویرگری براتیسلاوا شرکت کرده است. این حضور از دهه‌های نخست محدود و کم‌تعداد بود و در سال‌های آغازین، تعداد تصویرگران ایرانی حاضر در این رویداد بسیار اندک بود؛ اما از دهۀ ۱۹۹۰ به‌بعد، مشارکت ایران به‌تدریج گسترش یافت، به‌طوری‌که شمار شرکت‌کنندگان ایرانی در هفده دورۀ نخست تقریباً با مجموع شرکت‌کنندگان تنها در چهار دورۀ اخیر برابری می‌کند. در برخی سال‌ها، حضور ایران بسیار کم‌رنگ بوده است؛ برای نمونه در سال‌های ۱۹۶۷ و ۱۹۸۳ هیچ تصویرگر ایرانی در این رویداد شرکت نکرد، در سال‌های ۱۹۷۹، ۱۹۸۱، ۱۹۹۷ و ۱۹۹۹ تنها یک تصویرگر از ایران حضور داشت، در سال ۱۹۸۹ سه تصویرگر، در سال ۱۹۷۷ چهار تصویرگر و در سال ۱۹۸۵ پنج تصویرگر ایرانی در نمایشگاه شرکت کردند. در مقابل، دوره‌های ۲۰۰۳، ۲۰۰۵ و ۲۰۰۷ نقطۀ اوج مشارکت ایران به‌شمار می‌آیند؛ سال‌هایی که هر بار بیست تصویرگر ایرانی به براتیسلاوا معرفی شدند. در سال ۲۰۰۱ نوزده تصویرگر و در سال‌های ۲۰۰۹، ۲۰۱۱، ۲۰۱۵ و ۲۰۱۷ پانزده تصویرگر، در سال ۲۰۱۳ سیزده تصویرگر، در سال ۱۹۹۵ چهارده تصویرگر و در سال ۲۰۲۵ ده تصویرگر ایرانی در این رویداد حضور یافتند. در سال‌های اخیر، با افزایش تعداد کشورهایی که در این دوسالانه شرکت می‌کنند، ظرفیت اختصاص‌یافته به هر کشور کاهش یافته و تعداد شرکت‌کنندگان هر کشور نسبت به گذشته کم‌تر شده است؛ با این حال، ایران همچنان یکی از فعال‌ترین و پُرمشارکت‌ترین کشورها در نمایشگاه تصویرگری براتیسلاوا باقی مانده است.

نخستین حضور رسمی ایران در خود مسابقۀ دوسالانه در سال ۱۹۶۹ و در دومین دورۀ این رویداد رقم خورد؛ دوره‌ای که در آن شش تصویرگر ایرانی شرکت داشتند و همین آغاز، زمینه‌ساز تداوم و گسترش حضور ایران در سال‌های بعد شد.

برندگان ایرانی در نمایشگاه تصویرگری براتیسلاوا

حضور ایران در BIB از همان ابتدا با کسب جایزه همراه بود. در دومین دوسالانۀ تصویرگری براتیسلاوا در سال ۱۹۶۹، فرشید مثقالی برای تصویرگری کتاب ماهی سیاه کوچولو دیپلم افتخاری دریافت کرد؛ جایزه‌ای که نقطۀ شروع حضور مؤثر ایران در این رویداد بین‌المللی بود. روند مشارکت و موفقیت ایران در طول زمان یکدست نبوده است، اما در فاصلۀ ۲۰۰۳ تا ۲۰۰۷ می‌توان از اوج حضور و دیده‌شدن تصویرگران ایرانی سخن گفت؛ دوره‌ای که در هر نوبت بیست تصویرگر از ایران معرفی شدند و مجموعه‌ای از جوایز معتبر را به دست آوردند.

در مجموع، ایران تاکنون در نمایشگاه تصویرگری براتیسلاوا موفق به دریافت دو دیپلم افتخاری، شش لوح طلایی، سه سیب طلایی و سه جایزۀ بزرگ (درخت طلایی) شده است. این جوایز در طی سال‌ها به هنرمندان و ناشران مختلف ایرانی تعلق گرفته‌اند: در سال ۱۹۶۹ فرشید مثقالی برای ماهی سیاه کوچولو (صمد بهرنگی) دیپلم افتخاری گرفت؛ در ۱۹۷۰ نورالدین زرین‌کلک برای کلاغ‌ها (نادر ابراهیمی) سیب طلایی دریافت کرد؛ در ۱۹۷۲ بهمن دادخواه برای توکایی در قفس (نیما یوشیج) لوح طلایی و در همان سال فرشید مثقالی برای آرش کمانگیر (سیاوش کسرائی) سیب طلایی به دست آورد؛ در ۱۹۸۶ محمدرضا دادگر برای یک حرف و دو حرف (م. آزاد) لوح طلایی دریافت کرد؛ در ۱۹۹۰ کریم نصر برای آب مثل ماهی (محمدکاظم مزینانی) لوح طلایی گرفت؛ در ۱۹۹۹ انتشارات هنر نوروز به‌عنوان ناشر کتاب‌های بز زنگوله‌پا و کدو قلقله‌زن دیپلم افتخاری دریافت کرد؛ در ۲۰۰۳ حافظ میرآفتابی برای دو کتاب باید به فکر فرشته بود (محمدرضا یوسفی) و الیاس  (مصطفی رحماندوست) لوح طلایی کسب کرد؛ در ۲۰۰۵ علیرضا گلدوزیان برای تصویرگری کتاب‌های مداد سیاه و مداد قرمز (محمدرضا شمس‌) و جوراب سوراخ (سوسن طاقدیس) جایزۀ بزرگ را به خود اختصاص داد؛ در ۲۰۰۷ هدی حدادی برای اگر من خلبان بودم (احمد اکبرپور) و باز با باران (بیوک ملکی) لوح طلایی گرفت و در همان سال فرشید شفیعی برای پیوند (فریده خلعتبری) و زربال (جمال‌الدین اکرمی) سیب طلایی را دریافت کرد؛ در ۲۰۱۱ راشین خیریه برای کتاب‌های اگر من شهردار بشوم (خولیو سوریانو) و موج‌ها یک بطری را به ساحل آوردند (احمدرضا احمدی) سیب طلایی گرفت؛ در ۲۰۱۷ نرگس محمدی برای من یک گوزن بودم (احمد اکبرپور) سیب طلایی را دریافت کرد؛ در ۲۰۱۹ حسن موسوی برای کتاب مشت‌زن (پیام ابراهیمی) جایزۀ بزرگ را به دست آورد و در ۲۰۲۵ نوشین صادقیان برای دختر دال (احمد اکبرپور) سومین جایزۀ بزرگ ایران در این رویداد را به ثبت رساند.

این زنجیرۀ جوایز نشان می‌دهد که حضور ایران در براتیسلاوا صرفاً کمی و به‌معنای تعداد آثار نبوده، بلکه از نظر کیفیت و تأثیرگذاری نیز در سطح بین‌المللی قابل توجه است.

نمایندۀ نمایشگاه تصویرگری براتیسلاوا در ایران

به‌صورت سنتی، شعبۀ ملی  دفتر بین‌المللی کتاب برای نسل جوان در هر کشور، شورای کتاب کودک در ایران، نمایندۀ رسمی آن کشور در رویداد نمایشگاه تصویرگری براتیسلاوا است. با این حال، در سال‌های نخست فعالیت این رویداد در ایران، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، به دلیل توان فنی، ساختاری و شبکۀ نشر گسترده‌تر، عملاً نمایندگی دوسالانۀ تصویرگری براتیسلاوا را بر عهده داشت و آثار را از سوی ایران به این رویداد معرفی می‌کرد.

با گسترش نهادهای مردم‌نهاد و حرفه‌ای، به‌ویژه انجمن تصویرگران ایران در دهۀ ۱۳۸۰، این نمایندگی به‌تدریج از شکل تک‌نهادی خارج شد. از حدود سال ۱۳۸۵، و بنا به درخواست پنجاه تصویرگر، تصمیم‌گیری دربارۀ معرفی نمایندگان ایران به دوسالانۀ براتیسلاوا به یک ساختار سه‌جانبه سپرده شد که در آن شورای کتاب کودک، انجمن تصویرگران ایران و کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان به‌طور مشترک مسئولیت انتخاب را بر عهده دارند و امور اجرایی و لجستیکی همچنان توسط کانون انجام می‌شود. هرچند این همکاری در سال‌های ابتدایی به‌طور کامل منسجم نبود، در سال‌های بعد تثبیت شد و به روندی پایدار تبدیل گردید. در چهار دورۀ اخیر، برای دموکراتیک‌تر شدن فرایند، انتخاب تصویرگر ایرانی برای کارگاه آلبین برونوفسکی و همچنین انتخاب سخنرانان سمپوزیوم تصویرگری از طریق فراخوان عمومی انجام شده و متقاضیان مدارک خود را برای بررسی ارسال کرده‌اند؛ انتخاب نهایی نیز در شورای مشترک سه‌نهادی صورت گرفته است. تنها در سال ۱۴۰۲ این روند به‌دلیل عدم پایبندی یکی از نهادهای مشارکت‌کننده با اختلال مواجه شد، هرچند چارچوب اصلی همکاری هم‌چنان حفظ شد.

داوران ایرانی در مسابقۀ تصویرگری براتیسلاوا

حضور داوران ایرانی در دوسالانۀ تصویرگری براتیسلاوا سابقه‌ای طولانی دارد و از سال ۱۹۷۵ آغاز می‌شود؛ سالی که فرشید مثقالی برای نخستین‌بار به‌عنوان داور ایرانی در هیئت داوران این رویداد حضور یافت. دو سال بعد، در سال ۱۹۷۷، سیروس طاهباز در ترکیب هیئت داوران قرار گرفت. پس از یک وقفۀ نسبتاً طولانی، در سال ۱۹۹۹ نورالدین زرین‌کلک بار دیگر نمایندگی ایران را در داوری مسابقه بر عهده گرفت. در ادامه، در سال ۲۰۰۳ بهزاد غریب‌پور به‌عنوان داور در براتیسلاوا حضور داشت و در سال ۲۰۰۵ این مسئولیت به ابوالفضل همتی‌آهویی سپرده شد. در سال ۲۰۰۷ مهنوش مشیری داور ایرانی دوسالانه بود. در سال‌های ۲۰۱۷ و ۲۰۱۹ علی بوذری به‌عنوان داور در این رویداد شرکت کرد و تازه‌ترین حضور داوران ایرانی در سال ۲۰۲۵ با انتخاب سحر ترهنده ثبت شد. این توالی نشان می‌دهد که ایران نه‌تنها در سطح هنرمندان، بلکه در سطح سیاست‌گذاری و داوری نیز در BIB نقشی فعال ایفا کرده است.

کارگاه تصویرگری آلبین برونوفسکی

ایران از سال ۱۹۸۹ تاکنون به‌طور منظم در کارگاه تصویرگری آلبین برونوفسکی حضور داشته و این کارگاه نقشی تعیین‌کننده در پرورش نسل‌های مختلف تصویرگران ایرانی ایفا کرده است. بسیاری از شرکت‌کنندگان ایرانی این کارگاه بعدها در خود دوسالانۀ براتیسلاوا به موفقیت‌های چشمگیر دست یافته‌اند. بهزاد غریب‌پور که در سال ۲۰۰۱ در کارگاه شرکت کرده بود، در سال ۲۰۰۳ به‌عنوان داور مسابقه دعوت شد؛ فرشید شفیعی، دیگر شرکت‌کنندۀ همان سال، در ۲۰۰۷ سیب طلایی دریافت کرد؛ هدی حدادی، که در سال ۲۰۰۵ در کارگاه حضور داشت، در سال ۲۰۰۷ لوح طلایی گرفت و در سال ۲۰۱۷ نیز از سخنرانان سمپوزیوم براتیسلاوا بود؛ و علی بوذری، شرکت‌کنندۀ دورۀ ۲۰۰۷، در سال‌های ۲۰۱۷ و ۲۰۱۹ هم به‌عنوان داور دوسالانه و هم به‌عنوان سخنران سمپوزیوم تصویرگری در این رویداد حضور یافت.

افزون بر این، شماری از دیگر شرکت‌کنندگان کارگاه در سال‌های بعد نامزد یکی از مهم‌ترین جوایز جهانی ادبیات کودک، یعنی جایزۀ هانس کریستین اندرسن، شدند؛ از جمله نسرین خسروی (۲۰۰۲)، فرشید شفیعی (۲۰۲۰)، پژمان رحیمی‌زاده (۲۰۱۶ و ۲۰۱۸) و محمدعلی بنی‌اسدی (۲۰۱۲ و ۲۰۱۴). این گروه به‌همراه هدی حدادی در سال‌های مختلف نامزد جایزۀ یادبود استرید لیندگرن نیز بوده‌اند. در سطح ملی نیز چند تن از همین هنرمندان نشان آبان، نشان حرفه‌ای انجمن تصویرگران ایران، را دریافت کرده‌اند: محمدعلی بنی‌اسدی در سال ۱۳۹۵ در ردۀ «نام بزرگ»، بهزاد غریب‌پور در سال ۱۳۹۶ در ردۀ «نام آشنا»، مهرنوش معصومیان در سال ۱۴۰۳ در ردۀ «نام بزرگ» و فیروزه گل‌محمدی در همان سال در ردۀ «نام همگام». تداوم این موفقیت‌های ملی و بین‌المللی نشان می‌دهد که کارگاه آلبین برونوفسکی در چهار دهۀ گذشته یکی از مهم‌ترین بسترهای شکل‌گیری و بالندگی تصویرگران ایرانی بوده است.

شرکت‌کنندگان ایرانی این کارگاه در طول سال‌ها شامل نام‌های متعددی بوده‌اند که هر یک به‌نوبۀ خود در تاریخ تصویرگری ایران اثر گذاشته‌اند. از جمله می‌توان به مهرنوش معصومیان در سال ۱۹۸۹، نسرین خسروی در ۱۹۹۵، فیروزه گل‌محمدی در ۱۹۹۹، بهزاد غریب‌پور و فرشید شفیعی در ۲۰۰۱، پژمان رحیمی‌زاده در ۲۰۰۳، هدی حدادی و علی خوش‌جام در ۲۰۰۵، محمدعلی بنی‌اسدی و علی بوذری در ۲۰۰۷، مرجان وفاییان در ۲۰۰۹، فریدالدین مولایی و میثم موسوی در ۲۰۱۱، آیلین بهمنی‌پور در ۲۰۱۳، محمدحسین ماتک در ۲۰۱۷، زهرا محمدنژاد در ۲۰۱۹، و ملیکا جمالی در ۲۰۲۵ اشاره کرد. از سال ۲۰۰۱ به بعد، تصویرگران ایرانی به‌طور مستمر در این کارگاه‌ها شرکت کرده‌اند و در برخی دوره‌ها، از جمله سال‌های ۲۰۰۱، ۲۰۰۵، ۲۰۰۷ و ۲۰۱۱، ایران با دو تصویرگر جوان در کارگاه نمایندگی شده است.

سمپوزیوم تصویرگری براتیسلاوا

ایران نخستین‌بار در سال ۱۹۹۹ در سمپوزیوم تصویرگری براتیسلاوا شرکت کرد و از آن زمان تاکنون کارشناسان و تصویرگران ایرانی با ارائۀ سخنرانی‎های متنوع، حضور پیوسته و اثرگذاری در این رویداد داشته‌اند. در نخستین حضور، زهره قائنی با سخنرانی «خلاصه‌ای از تاریخ ادبیات کودک در ایران» شرکت کرد و پس از او فرشید مثقالی در سال ۲۰۰۱ با موضوع «تصویرگری و نقاشی» در سمپوزیوم حضور یافت. در سال ۲۰۰۳ بهزاد غریب‌پور با سخنرانی «سِحر تصویرگری» و در ۲۰۰۵ پرناز نیّری با «تصویرگری داستان‌های هانس کریستین اندرسن در ایران» به معرفی تجربۀ ایران در حوزۀ تصویرگری پرداختند. مهنوش مشیری در سال ۲۰۰۷ با ارائۀ «سرزمین قصه‌های کودکان و عصر نمایشگرهای پلاسما» و حمیدرضا شاه‌آبادی در ۲۰۰۹ با سخنرانی «سفر معراج پیامبر» در این رویداد شرکت کردند.

در سال ۲۰۱۱، سحر ترهنده با «به‌سوی رسانه‌های نو» به تحولات رسانه‌ای و تأثیر آن بر کتاب‌های تصویری پرداخت و در ۲۰۱۳ علی بوذری با سخنرانی «تصویرگری ایرانی در بستر جهانی» و زهره پری‌رخ با «داستان بز زنگوله‌پا؛ موضوع جهانی، هویت ملی» جلوه‌هایی از پیوند هویت ملی و مخاطب جهانی را بررسی کردند. در سال ۲۰۱۵ علی بوذری با سخنرانی «ایران؛ پنجاه سال حضور در دوسالانۀ تصویرگری براتیسلاوا» به جمع‌بندی تاریخی نقش ایران در BIB پرداخت و در ۲۰۱۷ نیز با ارائۀ «تصویرگری هنری و تصویرگری بازاری: مطالعۀ موردی ضحاک» به تحلیل تفاوت‌های تولید هنری و بازارمحور در کتاب‌های تصویری پرداخت. در همان سال، هدی حدادی با سخنرانی «هنر در برابر کلیشه» و حسین شیخ‌رضایی با «بازنمایی شهر در کتاب تصویری» به مباحث زیبایی‌شناسانه و فضاسازی شهری در کتاب‌های تصویری پرداختند.

در سال ۲۰۲۱ دو سخنرانی از ایران در سمپوزیوم ارائه شد: علی بوذری با «سبک ایرانی کتاب‌های کمیک؛ تاریخچه و مروری مختصر» نگاهی تاریخی و تحلیلی به ریشه‌های سبک ایرانی در تصویرگری کتاب داشت و شیدا آرامش‌فرد در سخنرانی خود با عنوان «بررسی مفهوم جهانی–محلی‌شدن در وجوه بصری کمیک‌استریپ‌های ایرانی با نگاهی به رستم در مجموعۀ هفت‌خان» به بررسی پیوند فرهنگ بومی و قالب‌های معاصر تصویری پرداخت. آخرین حضور ثبت‌شدۀ ایران در سمپوزیوم به سال ۲۰۲۵ بازمی‌گردد که در آن پریسا به‌آبادی با سخنرانی «تأثیر دوسالانۀ براتیسلاوا بر جنبش‌های تصویرگری» نقش BIB را در جنبش‌های تصویرگری، به‌ویژه در ایران، بررسی کرد. مجموعۀ این سخنرانی‌ها نشان می‌دهد که ایران در بیش از دو دهۀ گذشته یکی از فعال‌ترین و پایدارترین کشورها در مشارکت علمی و نظری با سمپوزیوم تصویرگری براتیسلاوا بوده است. 

تأثیر نمایشگاه تصویرگری براتیسلاوا بر ایران

تأثیر دوسالانۀ تصویرگری براتیسلاوا بر ایران تنها به حضور تصویرگران، ناشران یا داوران محدود نمی‌شود؛ این رویداد در شکل‌گیری ساختارهای حرفه‌ای تصویرگری ایران نیز نقشی تعیین‌کننده داشته است. در سال ۱۳۶۸، زمانی که وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تصمیم به برگزاری نخستین دوسالانۀ تصویرگری در ایران گرفت، ساختار BIB به‌عنوان الگوی اصلی این رویداد انتخاب شد. در دومین دوسالانۀ ایران در سال ۱۳۷۰، که به‌صورت منطقه‌ای و با تمرکز بر کشورهای آسیایی برگزار شد، دوشان رول و دوشان کالای (Dušan Kállay، متولد ۱۹۴۸)، تصویرگر برجستۀ اسلواک، در هیئت داوران حضور داشتند؛ این همکاری در سومین دوسالانۀ ایران در سال ۱۳۷۲ نیز ادامه یافت و دوشان کالای بار دیگر در جمع داوران قرار گرفت. استمرار این ارتباط حرفه‌ای نشان می‌دهد که براتیسلاوا نه‌فقط بستری برای دیده‌شدن تصویرگران ایرانی در سطح بین‌المللی بوده، بلکه در شکل‌گیری، استانداردسازی و توسعۀ ساختارهای تصویرگری معاصر ایران نیز نقشی مهم ایفا کرده است.

شرکت‌کنندگان ایرانی کارگاه تصویرگری آلبین برونوفسکی

1989  مهرنوش معصومیان

1995  نسرین خسروی

1999  فیروزه گلمحمدی

2001  بهزاد غریب‌پور

2001  فرشید شفیعی

2003  پژمان رحیمی‌زاده

2005  هدی حدادی

2005  علی خوش‌جام

2007 محمدعلی بنی‌اسدی

2007 علی بوذری

2009 مرجان وفاییان

2009  فریدالدین مولایی

2011  میثم موسوی

2011  آیلین  یهمنی‌پور

2017  محمدحسین ماتک

2019  زهرا محمدنژاد

2025  ملیکا جمالی

داوران ایرانی دوسالانه تصویرگری براتیسلاوا

1975  فرشید مثقالی

1977  سیروس طاهباز

1999  نورالدین زرین‌کلک

2003  بهزاد غریب‌پور

2005  ابوالفضل همتی‌آهویی

2007  مهنوش مشیری

2017  علی بوذری

2019  علی بوذری

2025  سحر ترهنده

برندگان ایرانی دوسالانه تصویرگری براتیسلاوا

1969  فرشید مثقالی / دیپلم افتخاری
ماهی سیاه کوچولو
کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان

1970  نورالدین زرین‌کلک / سیب طلایی
کلاغ‌ها
کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان

1972  بهمن دادخواه / لوح طلایی
توکایی در قفس
کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان

1972  فرشید مثقالی / سیب طلایی
آرش کمانگیر
کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان

1986  محمدرضا دادگر / لوح طلایی
یک حرف و دو حرف
کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان

1990  کریم نصر / لوح طلایی
آب مثل ماهی
انتشارات نهاد هنر و ادبیات

1999  انتشارات هنر نوروز / دیپلم افتخاری
بز زنگوله‌پا و کدو قلقله‌زن
هنر نوروز

2003 حافظ میرآفتابی / لوح طلایی
باید به فکر فرشته بود
الیاس، شباویز

2005  علیرضا گلدوزیان / جایزه بزرگ
مداد سیاه و مداد قرمز، جوراب سوراخ
شباویز

2007  هدی حدادی / لوح طلایی
اگر من خلبان بودم، باز با باران
شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان

2007  فرشید شفیعی / سیب طلایی
پیوند، زربال
شباویز

2011  راشین خیریه / سیب طلایی
اگر من شهردار بشوم، … موج‌ها یک بطری
میچکا، کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان

2017نرگس محمدی / سیب طلایی
من یک گوزن بودم
افق

2019  حسن موسوی / جایزه بزرگ
مشت‌زن
طوطی

2025  نوشین صادقیان / جایزه بزرگ
دختر دال
طوطی

  نویسنده: علی بوذری