به مناسبت برگزاری ششمین دوسالانۀ تصویرگری با اصغر امیرنیا مدیرکل دفتر هنرهای تجسمی معاونت هنری وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی که نقش مهمی در به ثمر رسیدن این دوسالانه داشت گفتگویی ترتیب دادیم که در ادامه می‎خوانید.

- جناب آقای امیرنیا سرانجام بعد 11 سال کش و قوس ششمین دوسالانه تصویرگری برگزار شد. روند اجرا و همکاری انجمن تصویرگران را در این زمینه چگونه ارزیابی می‎کنید؟

سال‎ها بود که به دلایل مختلف و نوع نگرش، متولی برگزاری دوسالانه بین معاونت هنری و معاونت فرهنگی ارشاد مشخص نبود اما خوشبختانه با توجه به اینکه هنر تصویرگری از اهمیت زیادی برخوردار است زمانی که موضوع برگزاری دوسالانۀ آن مطرح شد به سرعت استقبال کردیم و برای برنامه‎ریزی و اجرای آن با انجمن تصویرگران وارد مذاکره شدیم. البته ابتدا دوستان انجمن شک و تردید داشتند که مبادا خواسته‎هایشان مورد توجه قرار نگیرد اما پس از برگزاری چند جلسه و مطرح کردن دغدغه‎هایشان به آنان اطمینان دادیم که قصد دخالت در امور تخصصی را نداریم و می‎خواهیم کار را واگذار کنیم. زیرا بهترین گزینه برای برگزاری دوسالانه‎ها خود متخصصان و فعالان در آن عرصه‎ها یعنی انجمن‎ها و صنوف تخصصی هستند. دوستان تصویرگر عضو شورای سیاستگذاری یعنی آقایان بنی‎اسدی، همتی آهویی، کیانوش غریب‎پور و هاشمی شهرکی هم با جدیت پای کار آمدند و صادقانه کار را شروع کردیم. به امید خدا در آبان ماه شاهد برگزاری نمایشگاه خواهیم بود و امیدوارم این نمایشگاه بتواند به خوبی فعالیت‎های 11سالۀ تصویرگران ما را به نمایش بگذارد و توانمندی افرادی که در این عرصه هستند را نشان دهد.

ارزیابی من از دوسالانه خوب است و معاونت هنری باید به خود افتخار کند که توانست با برقراری ارتباط خوب با هنرمندان این عرصه پشتیبانی دوسالانه را بر عهده بگیرد و با همکاری انجمن تصویرگران وظیفه خود را با موفقیت انجام دهد. البته اینها که گفتم بیشتر از جنبۀ اجرایی است و ارزیابی دقیق را باید در زمان برگزاری نمایشگاه انجام دهیم و من بسیار خوشبین هستم که این چند بخش بودن رقابت در دوسالانه، زمینۀ معرفی استعدادهایی را به جامعه تصویرگری فراهم کند.

- پس قصد دارید که برگزاری دوسالانه‎ها را به خود انجمن‎ها واگذار کنید؟

این کار بسیار خوبی است و با توجه به تصویر جدیدی که رئیس جمهوری محترم در مناظرات فرمودند و در رأی اعتماد وزیر فرهنگ و ارشاد در مجلس مطرح شد، تمام سعی و کوشش این وزارتخانه سپردن کار به متولیان آن است و خود به وظایف نظارت، سیاستگذاری، پشتیبانی و آموزش بپردازد.

- 13 هزار اثر به دبیرخانه دوسالانه رسید آیا چنین تعدادی در آمار دوسالانه‎ها سابقه داشته است؟

ببینید این یک سابقۀ 11ساله را هم به دنبال دارد و البته یکی از دل نگرانی‎های ما هم همین بود که با وجود این وقفۀ بلند مدت آیا هنرمندان به دوسالانه اعتماد می‎کنند یا نه. خوشبختانه حس شهرت متولیان امر چه دبیر جشنواره و چه داوران باعث شد اعتماد بالایی به وجود بیاید و شاهد حضور جدی هنرمندان این عرصه باشیم. از نکات مهم این دوسالانه حضور 80 درصدی بانوان در میان شرکت‎کنندگان است که حضور این عزیزان در تصویرگری به دلیل ظرایف ارتباط با کودکان اهمیت زیادی دارد.

همچنین باید به استحضار خوانندگان محترم برساند که تصویرگری از دو دوره قبلی جشنواره فجر به آن افزوده شده است و در این مدت کوتاه آنقدر سریع جای خود را باز کرده است که امسال به صورت بین‎المللی برگزارخواهد شد.

- در دورۀ اول حضور تصویرگری در جشنوارۀ فجر انجمن نقش مهمی در تعیین موضوع و انتخاب داوران داشت اما در دوم چنین نبود، آیا در این دوره از انجمن کمک خواهید گرفت؟

موضوع این است که در جشنواره فجر موضوع باید مربوط به انقلاب باشد و رنگ و بوی آن را بدهد اما در دوسالانه چنین چیزی وجود ندارد بنابراین ما در انتخاب موضوع به افرادی که عضو شورای سیاستگذاری آن هستند آزادی دادیم که در این محدوده موضوعی را انتخاب کنند که به دلیل بین‎المللی بودن آن به طور مشترک برای هنرمندان دیگر کشورها هم قابل درک باشد.

- بسیار خب به دوسالانه برگردیم. در برگزاری دوسالانه یکسری مشکلات در بحث هماهنگی بین دبیر و دبیرخانه وجود داشت که یکی از آنها سایت دوسالانه بود. می‎خواهم بدانم آیا این امکان وجود دارد که در سال‎های بعد فعالیت دبیرخانه‎ای دوسالانه‎ها به خود انجمن‎ها سپرده شود؟

شاید بعضی مسائل را باید بررسی جدی کرد. وقتی انجمن تصویرگران مکان مشخص و مناسبی ندارد و شرایط اقتصادی ما هم اجازه نمی‎دهد برای انجمن‎هایی که به صورت ملی و بین‎المللی کار می‎کنند مکان و امکانات مناسب را فراهم کنیم تا توانمندی اجرای صفر تا صد کار را داشته باشند عملاً نمی توانیم این مسئولیت را بر عهده آنها بیندازیم. به همین خاطر یک دبیرخانه برای جشنوارۀ فجر و دوسالانه‎ها وجود دارد که از یک سو به انجمن‎های برگزار کننده خدمت می‎دهد و از سوی دیگر با توجه به نقاط ضعف و قوت دوسالانه‎های قبلی به صورت متمرکز اقدام به بهبود برگزاری دوسالانه‎های بعدی می‎کند.

اگر انجمن‎ها فضای مستقل و امکانات داشته باشد هیچ منعی وجود ندارد که دبیرخانه را به خودشان بسپاریم. در این حالت یک دستورالعمل در اختیارشان قرار می‎دهیم تا طبق آن عمل کنند. مشکل اینجاست که انجمن‎ها ساختار خیلی رسمی ندارند و این باعث می‎شود که نتوانند مسائل مالی خود را به صورت رسمی ارائه کنند درحالی که ما وقتی بودجه‎ای را اختصاص می‎دهیم باید پاسخگوی سازمان‎هایی مانند دیوان محاسبات و سازمان بازرسی کل کشور باشیم و اگر این کار را به انجمن ها بسپاریم با مشکل جدی روبرو خواهند شد.

- پیش‎بینی‎تان برای برگزاری دوسالانه‎های بعدی تصویرگری از نظر برنامه‎ریزی و بودجه چیست؟

سؤال خیلی خوبی پرسیدید. ببینید ما همیشه اول مبلغ را مشخص می‎کنیم و بعد می‎گوییم بیایید در دل آن قرار بگیرید. اما من اعتقاد دارم اول باید مذاکره‎ای بین دو طرف انجام شود و بعد از بررسی و کم و زیاد کردن آیتم‎های مورد نظر، به یک رقم منطقی و کاربردی رسید و آن را مصوب کرد. ما تاکنون این را ندیده‎ایم زیرا برنامۀ بلند مدتی برای دوسالانه‎ها نداشته‎ایم. اولین چیزی که مد نظر من است طراحی یک تقویم مشخص برای دوسالانه‎هاست تا مخطبان و مجریان بدانند روند اجرای آن چه زمان و چگونه انجام خواهد شد. درست است که یک سری موارد را آماده کرده‎ایم اما به صورتی که کاملاً مشخص باشند نیست و هنوز تقویم آنها ذهنی است و مکتوب و مدون نشده است.

در زمینۀ تخصیص بودجه هم در سال آتی ردیفی را در نظر گرفته‎ایم که امیدواریم محقق شود و آن تخصیص اعتبار برای بسترسازی دوسالانه‎ها در سال قبل از آن است؛ یعنی اگر در سال 94 قرار است دوسالانۀ تصویرگری برگزار شود، انجمن تصویرگران بودجه‎ای داشته باشد که در سال 93 برای آسیب‎شناسی، بسترسازی و دیگر مسائل جلسه‎هایی برگزار شود و آنها را صورت جلسه کند تا در پایان سال 93 به صورت جدی وارد مسائل اجرایی شود و از دستاوردهای آن جلسه‎ها برای بهبود دوسالانه بعدی استفاده کند. نباید دوسالانه به فراموشی سپرده شود باید با برگزیدگان و شرکت‎کنندگان آن ارتباط داشت و در جهت ارتقای سطح علمی و تکنیکی آنان برنامه‎ریزی کرد. اینها باید از طرف انجمن استمرار داشته باشند تا بتوانیم مانند دو بال یک پرنده پرواز کنیم نباید با این دید که آنان دولتی هستند و ما غیر دولتی در مقابل یکدیگر قرار بگیریم. باید در تعامل باشیم و هنر را پیشرفت دهیم.

- من سؤال خاصی ندارم اگر برای جمع‎بندی نکته‎ای دارید بفرمایید.

امیدوارم چه من باشم و چه دوستان دیگر، تقویم دوسالانه‎ها به صورت مدون آماده شود. باید در هر سال چهار تا پنج دوسالانه برگزار کنیم. توصیه‎ای که دارم این است که به هنرمندان، صنوف و ان.جی.او ها اعتماد کنیم. آنها کاملاً توان لازم را دارند. نباید آنها را رقیب بدانیم بلکه باید رفیق بدانیم که در این صورت هم‎افزایی و همپوشانی به وجود می‎آید. امیدوارم انجمن‎ها هم صرفاً تمرکزگرا نباشند و همه استعدادها را در سراسر ایران شناسایی و حمایت کنند. باید جشنواره‎های خارجی را رصد کنند و آنجایی که لازم است از دستگاه‎های دولتی بخواهند که شرایط حضورشان را در آنها فراهم کنند. یکی از مواردی که بارها تکرار کرده‎ام و اینجا هم دوباره می‎گویم این است که اگر می‎خواهیم در سیاست و اقتصاد و بازرگانی به درستی پیش رویم باید اول عرصۀ فرهنگی و هنری را تقویت کنیم چرا که در اینجا زبان مشترک وجود دارد و یک ملت و قوم می‎تواند منویات و اندیشه‎های خود را از طریق آن به دیگران عرضه کند. جهان به فرهنگ و هنر نگاهی دیگر دارد و در سخت‎ترین شرایط تحریم و تهدید هم یک هنرمند و فعال فرهنگی برای سفر به کشورهای دیگر با محدودیتی روبرو نیست و این نشان دهنده اعتماد به این افراد است.