معصومه مظفری، ریاست هیئت مدیره انجمن هنرمندان نقاش ایران ضمن ابراز امیدواری برای همکاری گسترده تر انجمن ها و رسانه ها در سال جدید، در رابطه با هدف و رویکردهای شورای انجمن های تجسمی توضیح داد:
تشکیل شدن این شورا اتفاق بزرگی است و اولین بار در تاریخ تجسمی کشور است که هفت انجمن در کنار هم قرار گرفته اند. البته هرچند سابقه فعالیت برخی انجمن ها به بیش از بیست سال میرسد اما در طول فعالیت این سالها متوجه شدیم آنچه در جامعه تجسمی رخ میدهد به همه مربوط میشود و واکنش تمام انجمن ها را میطلبد و علی رغم تفاوت رشته ها برخی نیاز ها مشترک است که بهتر میشود با هم این نیازها را بررسی کنیم و با صدای واحد سخن بگوییم.
مدت دو سال است این شورا فعالیت خود را آغاز کرده و اولین بیانیه را اسفند سال گذشته اعلام کردیم. با توجه به مستقل بودن این شورا مرجع معتبری برای رصد جریانات انجمن های تجسمی است.
مظفری در ادامه از مکاتبات و مذاکرات این شورا با مدیرکل هنرهای تجسمی و معاونت هنری در جهت اثبات اهمیت، تاثیر و لزوم حضور این شورای خبر داد و گفت، آنها قبول کردند که با شورا در اخذ تصمیمات مشورت داشته باشند و امیدواریم در عمل هم از توانایی و طرح های این شورا استفاده کنند.
سپس امیرخانی از انجمن خوشنویسان ضمن تاکید بر اهمیت تهیه لایحه امنیت شغلی اصحاب فرهنگ، بیان کرد:
ازاینکه درباره یک موضوع بدیهی صحبت میکنیم احساس شرمندگی می کنم و مانند این است که بخواهیم ثابت کنیم هر روز صبح خورشید طلوع میکند. همواره در طول تاریخ، فرهنگ و هنر نقش روشنگرانه و حضور پر رنگی داشته اند، در هنر ذوق، معرفت، معنویت و اندیشه وجود دارد از این رو قلب انسان به سمت اثر هنری باز است.
وی ضمن تشریح این موضوع که با وجود قدمت کهن فرهنگ و هنر در تاریخ کشورمان اکنون در حال بحث کردن و تلاش برای اثبات اهمیت این شورا هستیم، بیان کرد:
گاهی در خانه هنرمندان با مدیران ارشد دیداری داریم و خودشان اقرار کردهاند در برنامه ریزی ها اشتباه کرده اند و باید فرهنگ را در اساس و اولویت برنامه های خود قرار دهند، چرا که کارِ هنر ایجاد بینش و تشخیص است.
ایران در میان سایر ملل به لحاظ نگاه ویژه، لحن فرهنگی و هنری و نگاه معنوی مورد توجه است و قوی ترین آوا را دارد. از همین رو مدیران ارشد ما متاسف هستند که هنر را در جایگاهی قرار دادهاند که تنها در حرف از آن تجلیل می شود، همچنین در این چند سال چندین بار برنامهها عوض شده و باید روند ثابتی داشته باشیم تا نور هنر را در تمام جوانب بتابانیم.
سیف الله صمدیان از انجمن عکاسان در ادامه ای نشست ضمن اشاره به موضوع تخصیص بودجه ها و تاکید بر اینکه بیشترین لطمه به فرهنگ از سیاست زدگی وارد شده است در حالی که سیاست زدگی فرهنگی اوج فلاکت زدگی یک ملت می تواند باشد؛ و ادامه داد:
در چهل سال گذشته در برخی جاها کوتاهی قطعی داشته ایم. به یاد دارم در یک دیدار رسمی کمیسیون فرهنگی مجلس با انجمن های تجسمی در موزه هنرهای معاصر تهران به این نکته اشاره کردم که اگر می بینید وزارت فرهنگ اساسنامه خود را پیاده نمی کند این یک اشتباه قطعی است چراکه ارشاد خود را به غلط موظف می داند که وارد این حوزه ها شود.
حرف من درباره تخصیص بودجه ها است زیرا بودجه ما در معاونت هنری ارشاد به اندازه ای کم است که قابل گفتن نیست و متاسفانه کل بودجه مرکز هنرهای تجسمی به اندازه هزینه ساخت یک فیلم متوسط نیست یعنی حدود سه میلیارد. تا وقتی این عدالت در تخصیص بودجه صورت نگیرد نمی توان کاری کرد.
در ادامه این نشست نماینده انجمن مجسمه سازان نگار نادری پور در رابطه با ماهیت شورای هنرهای تجسمی بیان کرد:
ماهیت انجمن ها استفاده از خرد جمعی است. این شورا انرژی و تمرکز خود را برای تدوین سیاست ها و راهکارهای اصلی در هنرهای تجسمی گذاشته است.
نادری پور با اشاره به گزارشی درباره هنرهای تجسمی که از سوی وزارت فرهنگ و ارشاد منتشر شده بوده است توضیح داد در این گزارشارزیابی مشخصی درباره هنر تجسمی وجود ندارد و همین موضوع نشان میدهد تا کنون از انجمن ها استفاده درستی نشده و این گزارش ها به درستی شکل نگرفته است.
وی به دیگر مسایلی که در این گزارش وجود دارد پرداخت و واکنش های مکرر این وزارت خانه در مورد هنرهای تجسمی را نشانگر وضعیت پرتلاطم این حیطه دانست و گفت اگر ار انجمن ها به عنوان متولیان هنرهای تجسمی استفاده نشود این راهکارها به نتیجه نخواهد رسید.
وی از اهداف شورای تجسمی، تشکیل شورای حل اختلاف برای دعاوی تجسمی و تلاش برای برگزاری یک دو سالانه یا رویداد مشترک میان هفت انجمن را برشمرد و از عدم وجود محلی مناسب برای نمایش آثار اعضای هفت انجمن تجسمی خبر داد.
نشست خبری شورای تجسمی کشور با توضیحات نماینده انجمن سفالگران، بهزاد اژدری ادامه یافت. وی با اشاره براین امر که بعد از اطلاع از نحوه تخصیص بودجه بهت زده شدند توضیح داد:
بودجه ما بسیار اندک و این مبلغ برای یک کشور قابل تامل است و جالب است بگویم همین رقم را هم به ما نمی دهند. در انجمن خود ما حتی یک میلیون تومان هم به انجمن تعلق نگرفته است.
از مشکلات اصلی ارشاد عوض شدن مکرر مدیران و نداشتن برنامه ثابت است، مسأله بودجه بسیار مهم و راهبردی است.
از طرفی در جلسه ای که در موزه داشتیم آقای ملانوروزی و مرادخانی بیان می کردند همین درصد اختصاص یافته هم بدست ما نمی رسد.
اژدری گزارشی از لایحه بودجه سال ۱۳۹۷ که به مجلس شورای اسلامی ارائه شده و ۱۹ آذر ماه ۹۶ در ایسنا منتشر شده است، را قرائت کرد:
سهم «برنامه حمایت و گسترش هنرهای تجسمی» در لایحه بودجه ۱۳۹۷، ۳۵ میلیارد و ۱۰۰ میلیون تومان پیشنهاد شده است.
زیر مجموعههای این ردیف بودجه به شرح زیر است:
حمایت از آموزش، ترویج و حفظ ارزشها و آثار بومی و قومی ایران اسلامی؛ ۲۵ دوره با بودجه ۳ میلیارد و ۷۵۰ میلیون تومان
حمایت از موسسات، انجمنها، مراکز و تشکلهای صنفی هنرهای تجسمی، ۳۰ موسسه ـ تشکل با بودجه یک میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان
سیاستگذاری، برنامهریزی و نظارت بر فعالیتهای تجسمی؛ ۴۰۰ مورد با بودجه یک میلیارد و۲۰۰ میلیون تومان
صدور مجوز برگزاری جشنوارهها، نمایشگاهها، دورهها و کارگاههای آموزشی هنرهای تجسمی؛ ۵ مجوز با بودجه ۲۰۰ میلیون تومان
صدور مجوز تاسیس نگارخانهها؛ ۳۰ مورد با بودجه ۱۰۰ میلیون تومان
صدور مجوز نصب مجسمه و یادمان و علائم و نشانهها؛ ۳۰ مجوز با بودجه ۵۰۰ میلیون تومان
صدور مجوز ورود و خروج آثار هنرهای تجسمی؛ ۱۰ مجوز با بودجه ۱۵۰ میلیون تومان
کمک به برگزاری نمایشگاههای خارج از کشور و شرکت در جشنوارهها، مجامع، سمینارها و همایشهای بینالمللی؛ ۵۰ رویداد با بودجه ۱۰ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان
کمک به تقویت آرشیوهای هنر بومی؛ ۶۰ اثر با بودجه یک میلیارد و ۶۰۰ میلیون تومان
کمک و حمایت از برگزاری نمایشگاهها و همایش های تجسمی داخل کشور؛ ۵۰ رویداد با بودجه ۱۱ میلیارد و ۵۰۰ میلیون تومان
اجرای فعالیتهای موزه هنرهای معاصر؛ ۱۰ رویداد با بودجه ۲ میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان
مرمت آثار گنجینه موزه هنرهای معاصر؛ ۱۰ اثر با بودجه یک میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان
این نشست با سخنان بهرام کلهرنیا از انجمن صنفی طراحان گرافیک، ادامه پیدا کرد و توضیح داد:
انجمن ها همواره حضور دارند اما مدیران فرهنگی دوام ندارند و به سبب عدم حضور آنها در دراز مدت همیشه با قطع برنامه ها مواجه هستیم.
اما در انتهای کار تنها خودمان می مانیم که باید مسایل را بررسی کنیم. ما کار خودمان را خودمان می شناسیم و می توانیم از کارهای درست پشتیبانی کنیم.
زیرساخت های توسعه از طریق توسعه فرهنگی امکان پذیر است و عدم تخصیص منابع مالی کافی یعنی نبود برنامه در جامعه تجسمی. طبیعی است که ما در مقابل تصمیمات درست قرار نخواهیم گرفت و قدر دان وزیر ارشاد هستیم که در مورد موضوع انتقال موزه به میراث فرهنگی موضع گیری درست و به موقعی از خود نشان دادند.
کلهرنیا در ادامه ضمن تاکید بر اینکه به شکل تصادفی و بر حسب نیت خیر مجموعه مدیران ارشاد متوجه ماجرای واگذاری موزه هنرهای معاصر به میراث شده اند توضیح داد: با همت معاونت امور هنری در جلسههای دولت نیز درباره این جابهجاییها شرکت کردیم و باعث شد موضعگیری کنیم و بخشی از دیدگاههای خود را مطرح کنیم و در نهایت با پشتیبانی وزارت ارشاد این موضوع متوقف شد.
از معاونت هنری ارشاد ممنونیم که این فرصت را برای ما به وجود آورد و این یکی از دموکراتیکترین رفتارهایی است که اخیرا در جامعه هنری صورت گرفته و باید به آن احترام گذاشت.
کمال طباطبایی نماینده انجمن تصویرگران ایران در مورد خبر تکذیب شده واگذاری موزه های های معاصر تهران به میراث فرهنگی، این موضوع را به لحاظ مفهومی و معنایی مورد برسی قرار داد و گفت:
اغلب آثار موزه هنرهای معاصر تهران مربوط به هنرمندان غیر ایرانی استو نمی تواند جزو میراث ایرانی نامیده شود بنابراین بهترین جایگاه آنها، موزه هنرهای معاصر است.
به اعتقاد ما باید یک هیات امنا برای موزه هنرهای معاصر تهران متشکل از نماینده انجمن ها وجود داشته باشد تا نظرات تخصصی خود را ارائه دهند و موزه جایگاه اصلی خود را پیدا کند.
همچنین سازمان میراث فرهنگی تخصصی در نگهداری و اداره موزه هنرهای معاصر تهران ندارد و به لحاظ ماهیت شکل گیری این سازمان نمی تواند این امر را انجام دهد. حتی اگر مجموعه افراد موزه هنرهای معاصر که متخصص هستند منتقل شوند این ماموریت برای میراث فرهنگی تعریف نشده است.
پیرو صحبت های طباطبایی، کلهرنیا توضیحاتی در مورد میراث ملی و هنر معاصر، چگونگی سند یک میراث، کارکرد و رویکرد موزه های هنر معاصر در جهان و حمایت و پشتیبانیهایی که از این موزه ها در کشورهای دیگر می شود، پرداخت.
مظفری در پاسخ سوالی مبنی بر اینکه آیا انجمنها ازنظر حقوقی اعتبار دارند یا خیر افزود ، انجمن های تجسمی، انجمنهای ثبت شده هستند ، وقتی ثبت شدیم یعنی درواقع یک وجهه حقوقی در وزارت ارشاد داریم و حق داریم که صحبت بکنیم.
در واقع انجمن های تجسمی را به عنوان انجمنهایی که صلاحیت دارند در این حوزه فعالیت کنند، قبول کرده اند .
و درمورد شورای تجسمی هم چون شورا از انجمنها تشکیل شده و خودشان قبول کردند و حکم دادند به اعضای شورا که در مشاوره ها حضور داشته باشند،قاعدتا وجهه حقوقی را هم دارند.
همچنین صمدیان به این نکته اشاره داشت ، وقتی درمورد بودجه صحبت میکنیم به معنی اینست که تخصیص درستی از طرف سازمان برنامه بودجه یا نهادهای دیگر به این بخش داده نمی شود.
کلهرنیا در پایان گفت: ما از حقوق مدنی گفتگو میکنیم، هر چند وقت یکبار اتفاقی میافتد که بر حق نیست. البته وزارت ارشاد موضع گیری های خوبی انجام داده ولیکن شاید فرداروز دوباره دست دیگری وارد این عرصه شود. ما نگران هستیم چرا که موزه مال مردم است. با این وجود وزارت ارشاد مجموعه ما را دعوت کرد که در جریان این موضوع قرار بگیریم که بسیار حرکت شجاعانه ای بود.