کتابفروشیها پر از کتابهای کمکیفیت داخلی و خارجی شده است
۰۸ اسفند ۱۳۹۲.
در پی برگزاری دومین دورۀ لاکپشت پرنده هیئت داوران در بیانیهای تصریح کرد: کتابفروشیها پر از کتابهای کمکیفیت داخلی و خارجی شده است و این امر سبب شده فضای عمومی بازار کتاب کودک و نوجوان ایران به سود کتابهای ترجمهای بچرخد.
.
به گزارش روابطعمومی انجمن تصویرگران به نقل از ایبنا، در مراسم اهدای نشانهای این رویداد، علی اصغر سیدآبادی به نمایندگی از داوران، بیانیهای را درباره شرایط ادبیات کودک و نوجوان ایران قرائت کرد.
در این بیانیه آمده است: «گران شدن هزینه تولید کتاب کودک و نوجوان در چند سال اخیر همزمان که باعث کاهش شمارگان کتابهای کودک و نوجوان شده، بیش از هر بخشی، به جریان تولید کتابهای باکیفیت تالیفی آسیب زده است.
با توجه به اینکه ایران عضو کنوانسیون حقوق معنوی نیست و بسیاری از ناشران برای انتشار کتابهای ترجمه حق و حقوق ناشر اصلی را نمیپردازند، تولید کتاب تالیفی و به خصوص کتابهای تألیفی برای مخاطبان کودک که مستلزم تصویرگری، برخورداری از مواد اولیه با کیفیت، چاپ رنگی و صحافی ویژه است، نسبت به آثار ترجمه پرهزینهتر و در نتیجه گرانتر تمام میشود.
این وضعیت و علل و عواملی دیگر باعث شده است که کتابهای تألیفی کیفی به ویژه توسط ناشران بخش خصوصی کمتر چاپ شود و کتابفروشیها پر از کتابهای کم کیفیت داخلی و خارجی شده و در نتیجه فضای عمومی بازار کتاب کودک و نوجوان ایران به سود کتابهای ترجمهای بچرخد.
ما میتوانستیم با نادیده گرفتن معیارها و اصولمان و با چشم بستن بر ضعفها و جهت گیریهای برخی از کتابهای تألیفی، تصویری دیگر از وضعیت کتاب کودک و نوجوان ایران نشان دهیم، اما ترجیح دادیم به جای پاک کردن صورت مسئله، برخی از نقدها را به جان بخریم و توجه علاقهمندان و دوستداران کتاب کودک و نوجوان ایران را به این موضوع جلب کنیم تا مشکلات توسط نهادهای فعال ریشهیابی و با ارائه راه حلهای کارشناسی اصلاح شوند.
طبیعی است گلچینی از کتابهای همۀ دنیا نسبت به کتابهای منتشر شده در یک کشور احتمال بالا بودن کیفیت و شانس برگزیده شدن آنها را افزایش دهد؛ با این حال با اینکه بیشترین کتابهای بازار کتاب کودک ایران ترجمه از زبان انگلیسی و به خصوص کتابهای منتشر شده در آمریکاست، در فهرست نامزدهای لاکپشت پرنده، ترجمههایی از کشورهای عربی، شرق آسیا و اروپای غیرانگلیسی زبان در کنار ترجمۀ کتابهای انگلیسی زبان و دو کتاب ایرانی دیده میشود که فهرست تقریباً متنوعی را شکل دادهاند.
با این حال انکار نمیکنیم که برخلاف فهرستهای فصلی که همۀ کتابهایی که حداقلهای لازم را دارند، به آن راه مییابند، در اهدای نشانهای طلایی و نقرهای سختگیر هستیم. طبق شیوه نامه اجرایی لاکپشت پرنده، کتابهایی موفق به دریافت نشان طلایی میشوند که بیش از دو سوم همۀ داوران و کتابهایی موفق به دریافت نشان نقرهای میشوند که دست کم دو سوم داوران به آن رأی داده باشند.
طبیعی است که دست یافتن به چنین توافقی بسیار سخت است و کتاب باید از ویژگیهای منحصر به فردی برخوردار باشد تا از چنین رأیی برخوردار شود. در دورۀ حاضر متأسفانه چنین توافقی پیرامون هیچ کتابی شکل نگرفت و ما نتوانستیم، نشان طلایی اهدا کنیم. در میان نامزدها، کتابهایی مانند «پسرخاله وودرو» نوشتۀ روت وایت، ترجمۀ محبوبه نجفخانی و «مترسک و خدمتکارش» نوشتۀ فیلیپ پولمن و ترجمۀ فرزاد فربد با اختلافی بسیار کم از دست یافتن به نشان نقرهای بازماندند. ما خوشحالتر خواهیم بود که سال آینده در همین جا افتخار اهدای نشان طلایی لاکپشت پرنده را به نویسندگان و تصویرگرانی از کشور عزیزمان داشته باشیم. »
.
در این مراسم که روز چهارشنبه 4 اسفند 92، با حضور نویسندگان، ناشران، تصویرگران، اصحاب رسانه و جمعی از کودکان و نوجوانان در فروشگاه مرکزی شهر کتاب برگزار شد، معصومه انصاریان، محمود برآبادی، مریم محمدخانی، شکوه حاجینصرالله، عذرا جوزدانی، محمدحسین فکور، حدیث لرزغلامی، مسعود ملکیاری، ربابه میرغیاثی، محمدرضا یوسفی، شیدا آرامشفرد، بانی و شیوا حریری داوران این دورۀ لاکپشت پرنده هیچ کتابی را لایق نشان طلایی ندانستند و چهار نویسنده و مترجم زیر را برای دریافت نشان نقرهای معرفی کردند:
کتاب «کتاب کوچک برای داستان نویسی»، نوشتۀ فریدون عموزاده خلیلی، انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، به دلیل انتقال تجربههای شخصی در یک کتاب آموزشی، محدود نماندن در کلیشههای رایج آموزش داستاننویسی به نوجوانان و برخورداری از نثر و لحن صمیمانه.
کتاب «بابای من با سس خوشمزه است»، نوشتۀ سید نوید سیدعلی، نشر شباویز، به دلیل تألیف داستانی جسورانه و خلاقانه در عین اتکا به سنت قصهنویسی ایرانی، قرار دادن کودکان در موقعیتهای خطیر فکری و حفظ زاویه دید کودکانه.
کتابهای «پُم و وِرت» نوشتۀ «ماری دِپلوشن»، ترجمۀ الهه هاشمی، نشر آفرینگان، به دلیل توجه نویسنده به سبک و صدای شخصی و آفریدن جهانی متفاوت و پرداختن به مسائل انسانی و همچنین به دلیل انتخاب مناسب مترجم و ترجمۀ روان آن.
کتاب «نان ابری» با نویسندگی و تصویرگری «هینا بِک»، ساکن کرهجنوبی، انتشارات او، به دلیل تلفیق مسائل اجتماعی با فانتزی کودکانه، همنشینی درست متن و تصویرهای هنرمندانه و بکر و توجه به نهاد خانواده.
همچنین در این مراسم نشان ویژۀ لاکپشت پرنده به ثریا قزل ایاغ به عنوان استاد و پژوهشگر ادبیات کودک و پرویز کلانتری به عنوان تصویرگر کتابهای کودکان اهدا شد.