به گزارش روابط‎عمومی انجمن تصویرگران، در بخش اهدای جوایز این مراسم هدا حدادی به نمایندگی از چهار عضو دیگر هیئت داوران جشنواره شامل علی اکبر صادقی، الریش مارزلف، مانلی منوچهری و مهران زمانی به قرائت بیانیۀ هیئت داوران پرداخت: 

«بی شک هزارویک شب با تمام فراز و فرودهایش، نمادها و نشانه‌هایش و همۀ شخصیت‌های جادویی‌اش، بر این نکته تاکید دارد که قصه گویی تا چه حد ارزشمند و تا چه اندازه قدرتمند است. 

قصه گویی نجات بخش جان  شهرزاد، شخصیت محوری هزار ویک شب است و چه بسا می تواند نجات بخش جان یک نسل و یک سرزمین باشد.

با این حال مدت‌هاست که گذشتۀ پرقصه سرزمینمان و عادت قصه گویی را از یاد برده‌ایم و به یاد نمی‌آوریم که چگونه با قصه می‌توان هزار نکته بارکتر از مو را برای هر مخاطبی در هر سن و سالی شکافت.

اما قصه تنها یک روی سکۀ این اثر جادوانه است و روی دیگر آن، آن چه که ما را اینجا گرد آورده است، وجه تصویری هزارویک شب است. 

وجهی گسترده و ناب و چنان پایان ناپذیر که که این نمایشگاه با تمام وسعتش، تنها قدمی کوچک و بی صدا برای به تصویر کشیدنش محسوب می شود. همین گام نخست اما در پس خود ماه‌ها تلاش و پیگیری و سخت‌کوشی کسانی را پنهان داشته که بی‌شک بدون صبوری و نگاه خوش‌بینانه شان برداشتنی نبود.

هیئت داوران بر این باور است که در هجوم نمایشگاه‌های بی‌شمار و مسابقات متعدد فرمایشی که این سال‌ها از سر و کول هنرهای تجسمی ما بالا می‌روند، برگزاری نمایشگاهی در ستایش ادبیات کهن این مرزوبوم و گرامیداشت قصه‌گویی و ایجاد بستری برای پرداختن به گنجینه‌های گران‌بهای فرهنگی و ادبی، با کمترین پشتوانۀ مالی، غنیمتی بزرگ محسوب می‌شود.

هیئت داوران تأکید دارد که تصویرگری متون کهن نه تنها لازم، بلکه امری ضروری و کلیدیست و توصیه می‌کند تا در دورانی که ادبیات فاخر از کتب درسی مدارس و مکتوبات عمومی و  برنامه های رسانۀ ملی به شکلی بی رحمانه حذف می‌شود، دست‌اندرکاران دلسوز فرهنگی به  نشر وگسترش این آثار بپردازند و با همیاری و همدلی برگزاری نمایشگاه‌هایی اینچنین را تداوم ببخشند.

هیئت داوران در انتخاب آثار برگزیدۀ این نمایشگاه، ویژگی روایت‌گری در تصاویر را سرلوحۀ کار خود قرار داد، و حضور یک قصه‌شناس در ترکیب هیئت داوران برای نخستین بار نشان از همین توجه به قصه و روایت در روند داوری این نمایشگاه دارد. 

هیئت داوران از این موضوع خرسند است که نسل جدید تصویرگران تا حد زیادی اهمیت روایتگری را درک کرده و مانند جریانات سال‌های گذشته، خود را هنرمندی فارغ و مستقل از متن نمی‌داند و مخاطب و روایت به یکی از ارکان اصلی کار تصویرگران تبدیل شده است. استقبال بی سابقه هنرمندان از این نمایشگاه، نوید بخش دورۀ درخشان دیگری در تصویرگری است که برخلاف برخی دوره‌های پیشین فارغ از متن و مخاطب نیست.

سیاست این هیات در این نمایشگاه بر آن است تا  آثار برخی هنرمندان به عنوان مدعو و در بخش خارج از مسابقه به نمایش گذارده‌ شود تا ضمن فراهم آوردن امکان حضور نسل‌ها در کنار هم، جوایز اصلی بین هنرمندان جوان این عرصه تقدیم گردد.

هیئت داوران با سپاس و احترام بی‌حد به تمام هنرمندانی که آثارشان در این نمایشگاه جلوه‌گر شده است، بر این باور است که تمامی آثار به نمایش درامده در به حرکت در آمدن چرخ تصویرگری سهم به سزایی دارند و اجزایی هستند که با هم و در کنار هم به سمت افق‎های درخشان تصویرگری ادبیات کهن پیش خواهند رفت. بنابراین  ضمن تبریک به برگزیدگان این نمایشگاه، مجددا تمام تصویرگران را به بازخوانی دقیق هزارویک شب، این اثر جادویی ادبیات جهانی، و بازنگاری تصاویر بدیع آن با نگاهی تازه اما ریشه‌دار دعوت می‎کند.»

نفرات برتر:

تندیس جایزۀ اول و لوح تقدیر به دلیل روایتگری درخشان، طراحی قدرتمند و هماهنگ با متن، تکنیک منحصر به فرد و رویکرد مستقل و در عین حال متصل به فرهنگ تصویری کهن ایران، به علی فلاح کردی برای تصویرسازی حکایت «عبدالله فاضل و برادرانش» تعلق گرفت.

تندیس جایزۀ دوم و لوح تقدیر به علت روایتگری خلاق بصری و ایجاد زوایای دید مناسب، طراحی پویا و ترکیب تاثیرگذار و خلاقانه، به حمیده خسرویان برای تصویرسازی حکایت «سندباد بحری» تعلق گرفت.

تندیس جایزۀ سوم و لوح تقدیربه علت نگاه تازه و هوشمندانه به نگارگری ایرانی، روایتگری و شخصیت‌پردازی مناسب، به نرگس محمدی برای تصویرسازی حکایت «اسب آبنوس» تعلق گرفت.

همچنین هیئت داوران تصویرگران زیر را شایستۀ تقدیر دانستند:

نوشین صفاخو برای تصویرسازی حکایت «شیخ خاموش»

سیدمیثم موسوی برای تصویرسازی حکایت «حمال و دختران بغدادی»

افروز قلی‌زاده برای تصویرسازی حکایت «مرد اندوهگین»

مهشید دارابی برای تصویرسازی حکایت «حمال و دختران بغدادی»

نجلا مهدوی‎اشرف برای تصویرسازی حکایت «مرد اندوهگین»

مهسا طالع‎پسند برای تصویرسازی حکایت «مرد اندوهگین»

نجوا عرفانی برای تصویرسازی حکایت «چشمۀ جادویی»

ماهنی تذهیبی برای تصویرسازی حکایت «مرد اندوهگین»

فرانک صالحی برای تصویرسازی حکایت بنیادین هزارویک شب

در ایران به هزار و یک شب به خوبی نپرداخته‎ایم

به نقل از روابط‎عمومی خانۀ کتاب، در ابتدای این مراسم علی بوذری، دبیر همایش «170 سال کتابخوانی با هزار و یک شب» انگیزه اصلی برگزاری این همایش را سپری شدن 170 سال ترجمه این اثر از زبان عربی به فارسی عنوان کرد و گفت: در سال 2004 تمام دنیا برای این کتاب جشن گرفتند و ارزش این کتاب را یادآور شدند. سالی که سیصد سال از ترجمه این اثر از زبان عربی به فرانسه گذشته بود. در واقع اروپاییان و جامعه جهانی با نامگذاری این سال از سوی یونسکو به نام «هزار و یک شب» جشن‎های مختلفی برگزار کردند.

بوذری ادامه داد: سهم ایران در این برنامه جهانی بسیار کم بود. تنها چند مجله پژوهشی «فرهنگ مردم» و «زنده رود» به هزار و یک شب پرداختند. بسیاری از پژوهشگران که ادعای ایرانی بودن هزار و یک شب را دارند کمتر توانستند در یک حرکت جهانی مشارکت کنند.

وی گفت: به مناسبت 170 سال ترجمه هزار و یک شب به زبان فارسی برنامه های مختلفی مانند همایش یک روزه هزار و یک شب و نمایشگاه تصویرگری برگزار کردیم.

بوذری افزود: یکی از چالش‎های پیش روی تصویرگری، عدم توجه به متن و مخاطب به خصوص روایتگری است. تصاویر زیبایی را می‎بینم اما از روایتگری که لازمه تصویرگری کتاب  است برخوردار نیستند.  با انتخاب هزار و یک شب به دنبال این بودیم که روایتگری را به تصویرگری ایران برگردانیم و بتوانیم تصویرگران و نویسندگان جوان و نو رسیده را به جامعه تصویرگری معرفی کنیم.

وی با بیان اینکه هزار و یک شب سرشار از اعجاز و شگفتی است، اظهار کرد: بسیاری از تصویرگران ما داستان‎های هزار و یک شب را نمی‎شناسند. چالش دوم ما، منابع بصری بود. از این جهت که عادت نکرده‎ایم جست و جوی بصری انجام دهیم. این جشنواره، اولین جشنواره‎ای بود که تلاش کردیم منابع بصری را برای تصویرگران فراهم کنیم به این ترتیب که تصویرسازی‎های خارجی و داخلی مربوط به داستان‎های هزار و یک شب را گردآوری کردیم و در قالب آلبوم‎های تصویری در گروه‎های تلگرامی منتشر کردیم تا تصویرگران با دیدن آنها منابع بصری بیشتری برای الهام گرفتن داشته باشند و به مشارکت ترغیب شوند.

دبیر این نمایشگاه ادامه داد: 250 تصویرگر هر کدام با سه اثر، آثار خود را برای نمایشگاه ارسال کردند که بعد از بررسی 85 اثر برای بخش رقابتی انتخاب شدند. همچنین از 15 تصویرگر پیشکسوت در بخش خارج از مسابقه دعوت شد تا آثار آنها در این نمایشگاه در معرض نمایش قرار بگیرد. مجموعه 100 تصویرگر و سیصد اثر برای نمایشگاه آماده شد.

بوذری عنوان کرد: برای اولین بار در این نمایشگاه از حضور یک داور قصه‎شناس استفاده شد و توانستیم از تجربه‎های پروفسور الریش مارزلف استفاده کنیم.

این جشنواره‎ها همچون جشن‎های ملی هستند

کمال طباطبایی، مدیرعامل انجمن تصویرگران ایران نیز در سخنان خود گفت: انجمن تصویرگران ایران به عنوان یک NGO خصوصی از هیچ نهاد دولتی و نیمه دولتی کمک مالی دریافت نمی‎کند. باید به همایش «170 سال کتابخوانی با هزار و یک شب» و جشنواره ها و همایش‎هایی که این انجمن تاکنون برگزار کرده به صورت یک جشن ملی نگاه کنیم چرا که همه این برنامه‎ها را با کمترین امکانات به سرانجام رسانده‎ایم.

طباطبایی ادامه داد: تمام فعالیت‎های نمایشگاه تصویرگری هزار و یک شب، شامل نشر کتاب، طراحی و چاپ پوستر، بروشور و غیره با تلاش اعضای انجمن به نتیجه رسید.

تلاش می‎کنیم این نمایشگاه را در 10 کشور دیگر نمایش دهیم

مجید غلامی جلیسه، مدیر عامل خانه کتاب، در سخنان خود به اصلی‎ترین هدف برگزاری همایش «170 سال کتابخوانی با هزار و یک شب» و نمایشگاه تصویرگری هزار و یک شب در صد وهفتادمین سال ترجمه این اثر به فارسی اشاره کرد و گفت: توجه هرچه بیشتر قشر کتابخوان، فعالان حوزۀ کتاب و بازنویسان به متون کلاسیک هدف اصلی برگزاری این همایش است. 

وی با بیان اینکه 170 سال از ترجمه متن عربی هزار و یک شب گذشته است اما هنوز فعالیت چندانی از سوی هنرمندان، ناشران و مترجمان پیرامون این اثر انجام نشده است، بیان کرد: این در حالی است که در سال 2004 در کشور فرانسه به مناسبت سیصدمین سال ترجمه «هزار و یک شب» به فرانسه، برنامه‌های فرهنگی و پژوهشی متعددی درباره این اثر انجام شد اما در ایران با توجه به اینکه بسیاری از ما ادعای این را داریم که هزار و یک شب یک متن فارسی است اما فعالیت‎های زیادی درباره آن انجام نداده‎ایم. 

غلامی جلیسه افزود: خانه کتاب به مناسبت صد و هفتادمین سال ترجمه «هزار و یک شب» تصمیم به برگزاری همایش«170 سال کتابخوانی با هزار و یک شب» گرفت که در آن دو رکن اصلی، ارائه پژوهش‌های علمی و ارائه یک بسته تصویری را مد نظر قرار دادیم.

وی با ابراز امیدواری از اینکه در آینده‌ای نه چندان دور، برنامه‌هایی مانند «170 سال کتابخوانی با هزار و یک شب» را برای آثاری چون شاهنامه و مثنوی معنوی هم داشته باشیم، گفت: ویژگی متمایز هزار و یک شب با دیگر آثار وجه و جایگاه بین‎المللی آن است. از این رو هنرمندان می‎توانند با بهره گرفتن از این ویژگی می‎توانند هنر خود را برای جهانیان عرضه کنند.

جلیسه تصریح کرد: بنابراین تصمیم گرفتیم این نمایشگاه را در بیش از 10 کشور دیگر نیز برپا کنیم. تاکنون برپایی این نمایشگاه برای سال آینده در شهر بغداد عراق قطعی شده است و امیدوارم رایزنی‌ها برای دیگر کشورها نظیر ایتالیا، برزیل و اتریش نیز به نتیجه برسد.

این نمایشگاه که با همکاری انجمن تصویرگران ایران و مؤسسۀ خانۀ کتاب برگزار شده‎است تا 22 اسفند در فرهنگسرای نیاوران دایر خواهدبود و علاقه‎مندان می‎توانند از ساعت 10 تا 20 و روز جمعه از ساعت 14 تا 20 از آن بازدید کنند. همچنین با همکاری انتشارات پویانما، ناشر کاتالوگ نمایشگاه، بازدیدکنندگان می‎توانند این کاتالوگ را با 25 درصد تخفیف تهیه کنند. 

-----------------------

گزارش تصویری