در این مقال بنابر سنتی نیکو، دفتر سال 95 هنر تصویرگری را ورق می‎زنیم تا در کنار هم خاطره آنچه بر این هنر گذشت را زنده کنیم و از خدا بخواهیم که در سال آینده، روزگار برای این هنر و هنرمندان آن هرچه بهتر از قبل رقم خورد. در نگاهی کلی هنر تصویرگری امسال رویدادهای خوب و بدی را پشت سر گذاشت که در اینجا به مهمترین آنها بدون رعایت ترتیب زمانی می‎پردازم و اگر نکته‎ای از قلم افتاد عذرخواه خواهم بود.

روحشان شاد
شرط ادب و قدرشناسی است که همین ابتدا یادی ‎کنم از درگذشتگان این عرصه و فاتحه‎ای را نثار روانشان کنم. غم‎انگیز بود که امسال جامعه تصویرگری دو بزرگ خود را از دست داد یکی در ایران و دیگری در آمریکا. ابتدا پرویز کلانتری پس از مدت‎ها بیماری، در روزهای پایانی اردیبهشت، ما را وداع گفت و در قطعۀ هنرمندان بهشت زهرا روی در نقاب خاک نهاد و دی ماه نیز محمدزمان زمانی که مدت‎ها در آمریکا زندگی می‎کرد به همکار قدیمی خود پیوست. زمانی از تصویرگران نسل اول ایران و از همکاران پرویز کلانتری و نورالدین زرین‎کلک در موسسۀ انتشارات فرانکلین بود.
در این بین نیز درگذشت محمد رفیع ضیائی از کاریکاتوریست‎های با سابقه و توانمند و توران میرهادی از بنیانگذاران شورای کتاب کودک بر اندوه تصویرگران و جامعه فرهنگ و هنر افزود.

دومین هفته تصویرگری برگزار شد
هنرمندان تصویرگر 7 تا 14 آبان را مهمان خانه هنرمندان بودند. انجمن تصویرگران ایران در این هفته ضمن اینکه پنج نمایشگاه "آثار تصویرگری زنده‌یاد پرویز کلانتری"، "جهان تازۀ تصویرگری"، "جهان کمیک"، "جهان افسون" و "جهان دیزاین" و چهار نشست تخصصی "کلانتری که تصویرگر بود"، "جهان تازۀ تصویرگری؛ جهان کمیک"، "جهان تازۀ تصویرگری؛ جهان افسون" و "جهان تازۀ تصویرگری؛ جهان دیزاین" را برگزار کرد، خبرهای خوبی را برای تصویرگری داشت.
نشان آبان برای اولین بار رونمایی و در چهار بخش به چهار نفر اهدا شد. غلامعلی مکتبی به عنوان آشنای تصویرگری، محمدعلی بنی‎اسدی به عنوان بزرگ تصویرگری، محمود رضا بهمن‎پور به عنوان همگام تصویرگری و غزاله بیگدلو به عنوان نام نوی تصویرگری این نشان را دریافت کردند.
همچنین 15 آبان را روز تصویرگری اعلام شد تا از این پس هفته تصویرگری به طور سالانه بر اساس آن برگزار شود. یک میثاق‎نامه نیز با عنوان "آداب حرفه‎ای، پیمان مشترک" منتشر شد تا یک شاخص حرفه‎ای و اخلاقی برای تصویرگران در مسیر کاری‎شان ترسیم کند.

کتاب سال تصویرگران 95 منتشر شد
سرانجام قطار پنجمین کتاب سال تصویرگران به ایستگاه دی ماه 95 رسید و چشم منتظران را روشن کرد. این کتاب با 364 صفحه در قطع رحلی سلطانی توسط انتشارات پویانما به چاپ رسیده است. آثار این کتاب پس از دریافت آثار تصویرگرانی که در فراخوان آن شرکت کرده بودند توسط انجمن تصویرگران دریافت و توسط پژمان رحیمی‎زاده، نگین احتسابیان و مهران زمانی انتخاب شدند. مدیریت هنری آن نیز برعهده پژمان رحیمی‎زاده بود.

نخستین سالانۀ تصویرسازی برگزار شد
گالری شیرین نخستین سالانۀ فروش آثار تصویرسازی را در مرداد ماه برگزار کرد و آثار تعدادی از تصویرگران را به نمایش و فروش گذاشت.

دو "زولو"ی سوئیسی در ایران
با همکاری آژانس ادبی کیا و انجمن تصویرگران، در اردیبهشت، ژرمانو و آلبرتین زولو زوج نویسنده و تصویرگر سوئیسی به ایران دعوت شدند که ضمن برگزاری یک نمایشگاه از آثار خانم آلبرتین زولو کارگاهی نیز با حضور این دو مهمان و تعدادی از تصویرگران جوان برگزار شد که حاصل آن برگزاری یک نمایشگاه با عنوان هارمونی در فرهنگسرای ارسباران بود.

ماتیاس آدولف‎سون سوئدی به ایران آمد
این تصویرگر سوئدی در مهرماه به ایران دعوت شد و پس از برگزاری یک نشست تخصصی و پس از افتتاح نمایشگاه آثار خود با نام "چشم‎انداز" در موزۀ هنرهای معاصر اصفهان به تهران آمد و یک روز پس از برگزاری نشست نقد و بررسی آثارش در خانه هنرمندان نمایشگاه دیگری از آثار خود را با نام "پرسپکتیو" در این خانه افتتاح و یک کارگاه دو روزه را نیز در انجمن تصویرگران ایران برگزار کرد.

عصرانه در رُم؛ دیدار با سیمونه رئا و آریانا وایرو
از آنجایی که ایتالیا در سال آینده مهمان ویژۀ سی امین نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران است، برای تبادلات فرهنگی بیشتر بین ایران و ایتالیا، سیمونه رئا و آریانا وایرو دو تصویرگر ایتالیایی توسط مؤسسۀ نمایشگاه‎های فرهنگی به ایران دعوت شدند. این دو تصویرگر بهمن ماه به ایران آمدند و ابتدا با سفر به آبادان ضمن برگزاری کارگاهی یک روزه، نمایشگاه کتاب استان خوزستان را افتتاح کردند و سپس در تهران کارگاه دو روزه‎ای را که توسط انجمن تصویرگران ایران ترتیب داده شده بود، اداره کردند.

حضور ماریت تورن‌کویست در همایش "با من بخوان"
این تصویرگر هلندی-سوئدی نیز در آبان به ایران آمد تا در همایش "با من بخوان" در زمینۀ "موضوع‌های بزرگ برای انسان‌های کوچک" سخنرانی کند. دو جلد از کتاب‎های این هنرمند توسط انتشارات موسسۀ تاریخ ادبیات کودکان منتشر شده است.

آثار مثقالی در نمایشگاه پنجاهمین سالگرد جایزه‌ اندرسون    
تصویرگری‌های فرشید مثقالی در میان آثار برندگان طول پنجاه سال جایزه‌ هانس کریستین اندرسون قرار گرفت. این نمایشگاه به مدت دو ماه از 29 تیر تا 30 شهریور 95 (19 جولای تا 20 سپتامبر 2016) در شهر تایپه کشور تایوان برگزارشد و آثاری از کتاب‌ها‌ی "ماهی سیاه کوچولو"، "تو را من چشم در راهم"، "شهر ماران"، "من و خارپشت و عروسکم"، "جمشیدشاه"، "آرش کمان‌گیر"، "مازن" و "پسرک چشم‌آبی و قهرمان" این هنرمند، در آن حضور داشت.

برگزیدگان دومین سالانه هنر طراحی کتاب ایران معرفی شدند
دی ماه بود که مراسم پایانی دومین سالانه هنر طراحی کتاب ایران برگزار شد و رضا دالوند در گروه پیکره کتاب در بخش کتاب‌های تصویری گروه سنی خردسال و کودک با کتاب "خانه ام کجاست؟" از کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان برگزیده شد و نشان شیرازه را دریافت کرد و مریم یکتافر با کتاب "اژدهای عینکی کله اره‌ای" از شرکت انتشارات علمی و فرهنگی و سمانه قاسمی با کتاب "خو‌شمزه می‌خواهد" از انتشارات کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان شایسته تقدیر شدند.
در گروه اجزای کتاب نیز در بخش "طراحی جلد گروه سنی نوجوان" امیر مفتون طراح و تصویرگر جلدهای سه‌گانه "مجموعه گنجینه حکیمی"، از انتشارات به‌نشر برگزیده شد.

فرشته نجفی برگزیدۀ جشنوارۀ شارجه شد
فرشته نجفی با کتاب "گلابتون و اسب سفید" از انتشارات نظر، موفق به دریافت این جایزه با نام Honorable mention prize شده است. در این دوره از جشنوارۀ شارجه 86 تصویرگر به دور نهایی و نمایشگاه راه یافتند که از ایران 14 تصویرگر شامل امیر علائی، حمیده خسرویان، رضا دالوند، ژیلا هدائی، سارا خرامان، شهره امیر احمدی، عادل برازنده، فاطمه خسرویان، محمد بررنگی، مریم حسن‎نژاد، ملیحه عینعلی، مهشید راقمی و نرگس محمدی به همراه فرشته نجفی در میان آنها حضور دارند.
همچنین کتاب نجفی با نام "این کتاب را باز نکن" از ناشری اماراتی نیز در لیست افتخارات 2016 IBBYY قرار گرفت. در این لیست  علاوه بر او مانلی منوچهری با کتاب "زال و سیمرغ"، مرجان فولادوند با کتاب "آرش، حکایت تیر انداختن مرد قصه گو" و فرزاد فربد با کتاب" مترسک و خدمتکارش" نیز حضور دارند.

امیر شعبانی‎پور جزیرۀ سبز نامی را برد
امیر شعبانی‎پور جایزۀ جزیرۀ سبز (جایزه سوم) سومین دورۀ مسابقۀ نامی 2017 را برد و محمد بارنگی، رضا دالوند (با دو اثر)، مجید فخارزواره، ریحانه کاشانیان، راشین خیریه، فرشته نجفی، فاطمه نخعی، پگاه درخشان‎رکنی، نوشین صفاخو و مجید ذاکری نیز به نمایشگاه راه‎یافتند. در میان هیئت داوران بین‎المللی هفت نفره این مسابقه، زهره قائینی از ایران نیز حضور داشت.
نمایشگاه نامی از اول می 2017 برابر با 11 اردیبهشت 1396 در جزیره نامی کره جنوبی برگزار خواهد شد.

چهار تصویرگر ایرانی در نمایشگاه بلونیا 2017
فرشید شفیعی، نرگس محمدی و حسن عامه‎کن و راشین خیریه به نمایشگاه بلونیا 2017، که آثار 75 تصویرگر از سراسر جهان را به نمایش خواهدگذاشت، راه یافتند. پنجاه و چهارمین نمایشگاه بلونیا با شعار "محیطی طبیعی برای محتوای کودکان" 3 تا 6 آوریل 2017 برابر با 14 تا 17 فروردین 1396 در شهر بلونیای ایتالیا برگزار خواهد شد.

در اختتامیه سومین مسابقۀ خلق کتاب تصویری راهیان بلونیا معرفی شدند
در این مراسم هیئت داوران کتاب "تو یک جهانگردی" نوشته شهرزاد شهرجردی و با تصویرگری غزل فتح‎الهی را به عنوان کتاب برگزیده معرفی کردند این دو نفر ضمن دریافت لوح تقدیر، از سوی موسسۀ نمایشگاه‎های فرهنگی ایران به نمایشگاه بلونیا 2017 سفر خواهند کرد.
هیئت داوران همچنین کتاب "راز کوچولو" با نویسندگی و تصویرگری مهسا هدایتی و کتاب "اتفاق آبی" با تصویرگری علی‎اصغر ماتک را به عنوان نفرات دوم برگزیدند که علاوه بر دریافت لوح تقدیر، موسسۀ نمایشگاه‎های فرهنگی ایران بلیط رفت و برگشت آنها را برای سفر به بلونیا برعهده خواهد گرفت.
همچنین کتاب "آخه مامانم منو خیلی دوست داره" با نویسندگی و تصویرگری گلریز گرگانی، کتاب "اینجا چه کسی سلطان است" با نویسندگی و تصویرگری محسن محمدمیرزایی و کتاب "تاج به سر کلا به سر" نوشته سمیرا آرامی و با تصویرگری زهرا محمدنژاد از سوی هیئت داوران شایستۀ تقدیر دانسته شدند.
اعضای هیئت داوران این مسابقه شامل فریدون عموزاده‎خلیلی(نویسنده)، علی‎اصغر سیدآبادی(نویسنده)، کیانوش غرب‎پور(تصویرگر)، علی خدایی(تصویرگر) و حدا حدادی(تصویرگر) بود.

چهار ایرانی برگزیدۀ مسابقۀ فرفره طلایی 2016 شدند
فاطمه نخعی برندۀ جایزۀ بزرگ نمایشگاه کتاب کودک شانگهای چین شد. همچنین "علی قربانی‎مقدم" و "بنفشه عرفانیان" جایزۀ تشویقی و "مهشید راقمی" جایزۀ ناشران را از آن خود کردند. رسول احمدی، نوشین خائفی اشکزاری، نسیم آزادی، آیلین بهمنی‌پور، راحیل براتی، محمد برنگی، غزاله بیگدلو، نجوا عرفانی، گلریز گرگانی، ناهید کاظمی، مهسا هدایتی، هما خسروانی، سمیرا کولیوند، آزاده مدنی، نجلا مهدوی‎اشرف، ستاره معتضدی، فائزه نظری، مژده شکری و مریم طبیبی نیز به کاتالوگ نمایشگاه راه‎یافتند.

هفت تصویرگر ایرانی در نمایشگاه پاندای طلایی
محمد باباکوهی، معصومه اعتبارزاده، مهرناز شاکرین، ملیحه پسندیده، رحیم بغل اصغری باغمیشه، فائزه جعفری ورزنه و فخرالدین دوست‎محمد توانستند به چهارمین مسابقۀ بین‎المللی کارتون و تصویرسازی پاندای طلایی چین ۲۰۱۶، راه پیدا کنند.

چهار ایرانی در میان برگزیدگان جشنوارۀ گاو 2016
فاطمۀ خسرویان، الهام عطایی‎آذر و احسان بهمنی در بخش تصویرگری و حسن کریم‎زاده در بخش طراحی کتاب به عنوان برگزیدگان جشنواره معرفی شدند. شش داور این دوره که محمد افشار، طراح گرافیک، نیز در میان آنها بود در دو بخش تصویرسازی و طراحی کتاب از میان 700 اثر ارسالی از 22 کشور، در هر بخش 10 هنرمند برتر و در مجموع 20 هنرمند را انتخاب کردند.
نمایشگاه این جشنواره از 28 اکتبر تا 8 نوامبر 2016 (7 تا 18 آبان 95) در شهر "دنپیرو"ی اکراین برگزار شد.

انارستان+ اَردبِرلَند؛ نمایشگاه تصویرگران ایرانی و آلمانی
انارستان+ اَردبِرلَند، نمایشگاهی بود که  12 آگوست تا 6 سپتامبر برابر با 22 مرداد تا 16 شهریور، با نمایشگاه گردانی تام آیگن هوفه تصویرگر آلمانی و با آثاری از 16 تصویرگر ایرانی و 16 تصویرگر آلمان در شهر برلین برگزار شد.
نگین احتسابیان، عطیه بزرگ سهرابی، علی بوذری، هدا حدادی، راشین خیریه، مرتضی زاهدی، امیر شعبانی‎پور، فرشید شفیعی، نوشین صفاخو، میترا عبداللهی، علیرضا گلدوزیان، نرگس محمدی، رضا مکتبی، عاطفه ملکی‎جو، حسن موسوی و فرشته نجفی تصویرگران ایرانی این نمایشگاه و یوهان بنز، کلاوس اِنزیکات، کاترین اشتانگل، یوهانس لاشترُئر، ولف اِرلبروخ، اوا موگِنتالِر، تام آیگن هوفه، آنه-کاترین بل، هنینگ واگِنبرت، آندریاس تُپفِر، نادیا بوده، آنیکا زیمز، اَتَک، آنیا چِپِتز، ینز بُنکه و الاف هایک تصویرگران آلمانی این نمایشگاه بودند.

15 نماینده ایران در رقابت براتیسلاوا 2017 مشخص شدند
"ضحاک" از فرشید شفیعی و نشر نظر، "ساندویچ‎ساز مو دم اسبی باف" از آمنه اربابون و نشر افق، "خوش به حال من" از میثم موسوی و کانون، "شب یلدا" از محمدعلی بنی‌اسدی و کانون، "گلستان" از رضا دالوند و کانون، "چی بپوشم" از محبوبه یزدانی و انتشارات فاطمی، "ازدواج با خورشید" از حمیده خسرویان و انتشارات فاطمی، "چرا آواز می‌خوانی زنجره" از نگین احتسابیان و انتشارات فاطمی، "کلاه حصیری" از میترا عبداللهی و نشر افق، "یک روز، یک ماهی" از حسن عامه کن و کانون، "من یک گوزن بودم" از نرگس محمدی و نشر افق، "وسط راهرو تاریک" از غزاله بیگدلو و نشر هوپا، "پرنده، پسرک و قطار" از راشین خیریه و کانون، "سه فرشته با بال‌های طلایی و چشمان آبی" ازعلیرضا گلدوزیان و کانون و "بنفشه‎های عمو نوروز" از نوشین صفاخو، انتشارات موسسۀ تاریخ و ادبیات کودک، کتاب‌های منتخب این دوره‌اند.
فرشید مثقالی، بهزاد غریب‌پور، علی بوذری، زهره قائینی و سحر ترهنده، هیئت داوران این مسابقه در ایران، این 15 کتاب را پس از بررسی 100 اثر، که طی فراخوانی از سوی کانون پرورش فکری به دبیرخانه ارسال شده انتخاب کردند.
همچنین پیش از این نیز طی فراخوانی برای انتخاب تصویرگر جوان ایرانی برای حضور در کارگاه آموزشی این نمایشگاه در نهایت زهرا محمدنژاد به عنوان نماینده ایران انتخاب شد. 
این جشنواره و نمایشگاه تابستان 2017 برگزار خواهد شد.

منتشر شده در دو هفته نامه تندیس، شماره پایانی اسفند 95